“Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti”ndən çıxarılan sözlərin təsnifatı

“Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti”ndən çıxarılan sözlərin təsnifatı

Orfoqrafiya lüğətinin tərifi: “Orfoqrafiya lüğəti – sözlərin düzgün yazılışını bildirən, izahlı lüğətdən fərqli olaraq, yalnız yazılış qaydasını müəyyən edən dil vəsaitidir”

Bildirildiyi kimi, artıq neçə aydan bəridir ki, ARNK yanında Tərcümə Mərkəzində "İşlək orfoqrafiya lüğəti" üzərində iş gedir. Məqsəd, hazırda istifadədə olan "Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti"ndə yer almış yüzlərlə yazılışı səhv, qəliz ərəb, fars və rus sözlərinin, mənası və mənbəyi bilinməyən söz və söz birləşmələrinin, müxtəlif şəkilçilər və hallandırmalarla artırılmış, bəzən iki-üç şəkildə verilmiş ifadələrin, eləcə də sahə lüğətlərinə aid terminlərin, dərman, kimyəvi element adlarının təmizlənməsi, əvəzində milli ədəbi nümunələrdən aranıb tapılmış sözlər daxil edilməklə işlək, aydın dil vəsaitinin ərsəyə gətirilməsidir.

Adıçəkilən kitabdan, orfoqrafiya lüğəti qaydalarına uyuşmayan sözlərin təsnifatını nəzərinizə çatdırır, oxucuların, dil və lüğət mütəxəssislərinin fikir və mülahizələrini, irad və təkliflərini gözləyirik.

"Aydın yol"

 

Mənşəyi və
mənası anlaşılmayan
sözlər

 

Mənası və yazılışı qüsurlu sözlər

Dialekt və
ara sözləri

İşlənməyən ərəb, fars, rus və digər əcnəbi sözlər

Terminlər

Süni sözlər
və söz birləşmələrindən düzəldilən
qurama sözlər
 Lüzumsuz
sözlər və söz hallandırmaları

dəridənkeçən

dəridənkeçmə

dərztullama

dərztullayan

dəstəkdənçıxma

dialektüstü

dikbığ

dikbığlı

dilcikvarılıq

diricik

diriciklik

dişəbənzərlik

dodaqaltıazaylanma

dodaqayaqlılıq

doğanaqboğaz

eynioxsuz

eynioxsuzluq

əbədli

əbədsiz

əkələtmə

əkələtmək

əldəbir

əlif-əlbəttə

əliyuxa

əliyuxalıq

əmici

əmicilik

əmrakan

əndəmə

əndə-məndə

əndər-çöndər

əndər-döndər

əngəbəngə

əntərçəlik

əntərlik

əntərliketmə

əntərolma

ərəbcələşdirilmə

ərəbcələşdirilmək

ərəbcələşmə

ərəbcələşmək

əriştəbalıq

əriştəbalıqkimi(-lər)  
əsəbiyyəçi

əsəretmə

əsərlənmə

əsərlənmək

ətbaş

ətbaşlı

ətbaşlıq

ətbaşlılıq

əyməağız

əzələvi

əzrailliketmə

girlilik

qalaq-qalaqoynama

qaran

qırıqxətsiz

qizal (-lar)

qozaqaldıran

qurdalayıb-

qurdunçıxaran

darışılma

darışılmaq

daşdələnkimi (-lər)

despotçuluq

dəcləşmək

dəhrəşəkillik

dəlisoylu

dəmirçi-ştamplama

dəmir-tetrakarbonil

dərdolma

dəvəçökürtmə

dəyişəktikən

dəyişəktikmə

dispetçerləşdirilmə

dispetçerləşdirilmək

dispetçerləşdirmə

dizel-elektrik

dizel-elektrovoz

elamnamə

epeynicə

epiteləbənzərlik

estradayabənzərlik

estradayaoxşarlıq

etidallıqgöstərmə

etimadverici

ərişbükdərmə

hindigülü

irandilli

kevler

kiran

qurbağalıq

landsye

legmon

legmonçu

len

ling-optik

lirik-rəqsvarı

lirik-rəqsvarılıq

loğma

loğmalama

loğmalamaq

loğmalanma

loğmalanmaq

loğmalıq

loğma-loğma

lösit

maki

makkartiçi

makrometeorologiya

makrometeoroloji

makromikroskopik

maqnitölçən

manqurtlama

manqurtlamaq

marxıroloq

markirovkasız

maşona (-lar)

memotiya

mendeleyevium

menecerizm

meniks

meşəaltlığı

meteoritçi

davalanma

davalanmaq

davalatma

davalatmaq

dilqandıran

dilqandırma

evirib-çevirmə

evirib-çevirmək

əhvayı

əkələmə

əkələmək

əkələnmə

əkələnmək

əkələşmə

əkələşmək

ərəvəz

ətbala

ətiaçıq

ətiaçıqlıq

ətqanadlılıq

əyirici-bükdərici

əyirici-bükdəricilik

əyri-bəri

əyri-büyrü

gurumguppaz

kalafaağız

keşkə

komuç

qoçubazlıq

qoyuneşşəyi

quyuqazanlıq

lax-tax

laqqıldama

laqqıldamaq

lapca

lələlik

lələşlənmə

lələşlənmək

lələşlik

lombalamaq

madmazellənmə

madmazellənmək

madmazellik

mat-mut

məməyeyən

mənciyəzlik

miçburun

mıçırlanma

mıçırlanmaq

mıxçalayıb-asma

mıxçalayıb-asmaq      

ocuğaz

oğraşca

örüşkəmə

örüşkəmək

piləmək

piltəbığ

piltəbığlı

potuş

potuşluq

potuş-potuş

pörtələmə

pörtələmək

davudi

dəmgüzarlı

dəmxanalı

dəmxanalıq

diqqətəşayan

ləin

ləkədar

lən

lənbər

ləndəhor

ləntər

ləntəran

lərzan

lərzədar

lərziş

ləşkərkeş

lifgir

lisaniyyat

lotok

lotokçu

lotokçuluq

lotok-lotok

lotoklu

lotoksuz

lüğab

lüğəvi

lüləpər

lüzumiyyət

maddeyi-tarix

madər

madərşah

madərşahlıq

maharao

mahca

mahçə

mahmudi

mahrux

mahvəş

max

maradyor

maradyorluq

marinad

markirovka

martı

masəva

maşınka

matəməngiz

matəməngizlik

matəmgah

matəmxana

matəmzədə

matqab

mat-məbhut

mat-mütəhəyyir     

mavəra

mayeyi-fəsad

mayeyi-iftixar

mayəmir

mazi

mexanisist

mexanisizm

mexanist

mexanistik

kev

lamprid

litofit (-lər)

litoral

litsentrat

litsini

liuvill

lizin

lizoform

lizogeniya

lizol

lokayata

loksodromiya

loqarifmik

lopital

lopolit

loran

lorddoz

lordez

loşmid

lotlin

lourensium

löss

lubrikator

luidor

lujise

lujiseli (-lər)

lukan (-lar)

lullube (-lər)

lunit

lües

lüizit

lüksmetr

lümen-metr

lüminessent-

bituminoloji

lünet

lüpin

lüpus

lüstrasiya

lüteotrop

lütesium

lütnya

lyapis

lyav

madrepor

madriqal

maxayrod

majino

makkiya

makrofon

makroforma

makrokinetika

makrokomponent

makroqliya

makrolid

makrolit

makromorfologiya

makroplankton

makropod

makropodiya

makroproqram

makroradikal

daşaçəkmə

dəbədüşmə

dəfetmə

dəfolma

dəlibuğda

dəlibuğdalıq

dəlicəbuğdalıq

dəllalolma

dəmir-arsenit

dəmtutan

dəmtutma

dən-dənolma

dənəzmə

dəngetmə

dəngəsəretmə

dəngəsərolma

dəngolma

dənizçiliketmə

dənizçiolma

dənizpərisi

dənyemə

dərbədərolma

dərcolma

dərdbilən

dərdçəkmə

dərdetmə

dərdəşərikçıxma

dərdəşəriketmə

dərdəşərikolma

dərdi-dillik

dərdvermə

dərəcəalma

dərəcəvermə

dəri-bağırsaq

dəribiçmə

dəridənçıxaran

dəridənçıxarma

dəri-xırdavat

dəriisladan

dəriislatma

dərinfəhmli

dərinfəhmlik

dərinfəhmlilik

dərinliyədalma

dərketmə

dərkənarqoyma

dərman-davaçı

dərmansatma

dərmansızqalma

dərrakəsiolma

dərsalma

dərsdemə

dərsdeyən

dərskeçən

dərskeçmə

dərslikhazırlayan

dərslikyazma

dərsmənimsəmə

dərvişliketmə

dərzaçan

dərzaçma

dərzbağlama

dərzbağlayan

darağabənzərlik

darağaoxşarlıq

daraqvarılıq

darvinistlik

daşıntılı

daşıntısız

daşsız

daş-torpaqsız

davalılıq

davarlı

davasız

davasızlıq

davranışlılıq

davranışsız

davranışsızlıq

dayandırtmaq

dayandıtma

dayandoldurumlu

dayandoldurumsuz

dayazlana-dayazlana

dayəlilik

dayəsizlik

daylaqlı

daylaqlıq

daylaqsız

daylaqsızlıq

dazbaşlılıq

dedirtdirmə

dedirtdirmək

dehidrogenlənmə

dehidrogenlənmək

dehidrogenləşdirmə

dehidrogenləşdirmək

dehidrogenlətmə

dehidrogenlətmək

dekretli

dekretsiz

delfinvarılıq

deltasız

deltayabənzər

demokratikcəsinə

demokratikləşdirilmək

demokratikləşdirilmiş

demokratiyameyillilik

dempartiyalı

dempartiyalılıq

depolimerləşmə

depolimerləşmək

dezaktivləşdiricilik

dəbərdilə-dəbərdilə

dəbərilə-dəbərilə

dəbərişə-dəbərişə

dəbərişmə

dəbərişmək

dəclətmə

dəclətmək

dədəsiz

dəfinəsiz

dəftərçəli

dəftərçəsiz

dəhnəli

 

 

 

VƏ DİGƏR...

  • Azərbaycan dilinin yeni orfoqrafiya lüğəti Türkiyədə nəşr olundu Azərbaycan dilinin yeni orfoqrafiya lüğəti Türkiyədə nəşr olundu

    Azərbaycan Dövlət Tərcümə Mərkəzinin 2023-cü ildə ərsəyə gətirdiyi yeni “Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti” Türkiyənin Mədəniyyət Nazirliyi və Hacettepe Universitetinin dəstəyi ilə Ankarada işıq üzü görüb.

     

  • Azərbaycan poeziyası “Migel de Servantes” kitabxanasında Azərbaycan poeziyası “Migel de Servantes” kitabxanasında

    İspaniyanın geniş auditoriyalı “Migel de Servantes” virtual kitabxanası Dövlət Tərcümə Mərkəzinin “Azərbaycan ədəbiyyatı beynəlxalq aləmdə” layihəsi çərçivəsində Azərbaycanın klassik və müasir  poeziyasının... 

  • Səməd Vurğun yaradıcılığı İngiltərə və Finlandiya ədəbiyyat portallarında Səməd Vurğun yaradıcılığı İngiltərə və Finlandiya ədəbiyyat portallarında

    İngiltərənin populyar  “My poetic Side” və Finlandiyanın “Rakkausrunot” ədəbiyyat portalları Dövlət Tərcümə Mərkəzinin “Azərbaycan ədəbiyyatı beynəlxalq virtual aləmdə” layihəsi çərçivəsində Azərbaycanın Xalq şairi Səməd Vurğunun ingilis dilinə tərcümə olunmuş   “Dünya” və “Unut” şeirlərinin yayınına başlayıb.