Kütləvi informasiya vasitələrində yer almış qüsurlu mətnlərdən nümunələr

ŞƏRHSIZ

Ədəbiyyatın gənc dahisi – Conatan Safran Foer

Tərcümə edən:  Elcan Salmanqızı

10.12.2018

1. Mən özümü genişləndirmək məqsədilə yazmıram (?), amma niyə yazdığımı izah etmək çətindir.

2. Başqa sözlə desək, hamı qəbul edir ki, Foer öz oxucularına “mən də bir dahinin, ədəbi ustanın doğuşunu yaşadım” dedirdə bilib (?).

3. Conatan Foer ünlü alman yazıçısı Günter Qrasın “Tənəkə təbili”-ndən, Pol Osterin “Ay sarayı”-ndan, İtalo Kalvinonun yaradıcılığındakı zəhlətökən, enerji əmən dinamizmdən izlər daşıyan (?) bu romanında, insanın həyat və təcrübələrini ağılalmaz (?) təsadüflər, dərin əzablar, nəhəng yalnızlıqlar, iç-içə keçmiş həyatlar (?) və sərhədsiz həyat sevgisi fonunda qələmə alıb.

   Semantikasız dünya

03.12. 2018

Bir sözlə, magiyasız dünyada nəsnələrin və olayların üstünə yüklənmiş insanı(?) sevindirən, qanını qaraldan, ovunduran, yaxşı və pis mənada insanı aldadan mənalar olmur.                                          

Ayrı-ayrı kültür dünya modelləri hansı qoxuları pis, hansıları yaxşı, nəyi təmiz, nəyi çirkli, nəyi dadlı, nəyi dadsız saymaları ilə (?) fərqlənirlər. Deməli, dad, qoxu kimi məsələlərdə hansı qandırıcı vasitələrin «paketinə» söykənmələri (?) ilə fərqlənirlər. 

               Ernest Heminqueyin  “The Paris Review” (?) dərgisinə verdiyi müsahibənin ikinci hissəsi 

Tərcümə: İlahə Əkbər


Həvəskarların üslub adlandırdıqları şey, çox vaxt onsuz da edilmiş bir şeyi (?) ilk dəfə etməyə (?) çalışanda meydana çıxan qaçılmaz yöndəmsizliklərdir (?).

Biir dəfə mənə fərqli hekayələri qələmə alanda sizi əhatələyən şərtlərin öyrədici ola biləcəyini (?)yazmışdınız.

Əgər elədirsə, bu iki ədəbi növ bir-birinə bu qədər bənzəyirmi (?) və yazar bir növdən digərinə yanaşmasını dəyişmədən keçə bilərmi (?)

“Afrikanın yaşıl təpələri” roman deyil, amma bir ölkənin formasını (?) və bir ay ərzində baş verənləri realistcəsinə əks etdirəndə (?), təxəyyül məhsulu bir əsərlə rəqabətə necə davam gətirəcəyini görmək istədiyim (?), tamamilə mütləq həqiqətlərə əsaslanan bir kitab yazmaq cəhdidir.

Bir ədəbi layihədən başqasına keçmək sizə asan gəlir, yoxsa başladığınızla davam edib bitirirsiniz? (?)

Bir vaxtlar, artıq vəfat etmiş, ədəbi dəyərləri bilinən bəzi yazıçılardan daha yaxşı yazmağa çabalamışdım(?).

Blekbörnün dərisindəki qəribə rəngi, köhnə ülgüc kəsiklərini, kimisə adamı dolamağını görmüsünüz (?).

Bunlara Madriddə başım üstümdə olmayanda (?) danışdığımız mövzuların daha detallı və ya sıxlaşdırılmış halı deyə bilərik (?).

Təcrübənizi hekayəyə çevirməmişdən əvvəl ondan nə qədər uzaqlaşmalısınız? (?) Məsələn, Afrikada düşdüyünüz təyyarə qəzaları? (?)

Bu, yaşadığınız təcrübədən asılıdır. Bir tərəfiniz hadisəni əvvəlcədən kənardan seyr edir, digər tərəfiniz isə tamamilə hadisənin içindədir (?)

Təhsilli yazıçının təyyarə qəzası keçirməyi çox mühüm təcrübədir (?).

Pol Osterin “Roman yazmaq fiziki işdir” sərlövhəli müsahibəsi 

13.11.2018

Tərcümə: Mənsur Matt

…Kitab üstündə (?) işləmək və gündəlik sıxıcı şeylərlə qarışıq gün (?).                                     

Bir müddətlik də olsa, otağımdan çıxmaq, insanlarla işləmək və yeni düşüncə yollarına səyahət etmək (?) ən çox zövq aldığım şeylərdən idi.                                       

Yazmağa oturanda hökmən deyil ki, Co Luislə on raundluq yarışa çıxacaq boksçu kimi hiss edim (?).                                    

Olduğum yerlə bilavasitə bütünləşə bilirəm (?).                                         

Sonrakı epizodda qəsdən uzaqdan eşidilən it hürməsi səsini qoymuşdum (?).

Buna baxımdan (?), ideal şərtlər altında yazılmış əsər o qədər şəffaf ola bilər ki, oxucu ünsiyyət vasitəsi kimi dilin varlığını hiss etməz.

Stefan Sveyqin “Çarlz Dikkens” essesi 

Tərcümə: Misir Məmmədli


Onların keçmiş günləri xatırlayarkən hiss etdikləri həsrət dolu hüzndə (?),indi artıq kitab həvəskarları üçün tapılmaz xəzinələrə çevrilən, rəflərdə və şkaflarda saralıb-solan həmin aylıq mavi roman fasikullarını bir vaxtlar dərhal ələ keçirən minlərlə insanın coşğusunu ölçə bilərik (?).

...lakin bütün bu kitabların içində o vaxtlar olduğu kimi bu gün də həmin o xoşbəxt gülüş,ilk səhifələr çevirən kimi uçmaq üçün gözləyən nəşəli bir quştək (?) yuvasında gözləməkdədir.

Bu gün də üstündən qırx il keçdikdən sonra, oradan minnətdar bir əlin səpdiyi çiçəkləri görmədən keçməkelə də mümkün deyil (?)

Eynilə o vaxtlar olduğu kimi, bu gün də İngiltərə bu adsız yazıçının onun əlinə dünya səviyyəsində, gözlənilməz bir şöhrət hədiyyəsi verdiyi üçün (?), Çarlz Dikkens bütün ingilis dünyasının ən sevilən, ən çox heyranlıq duyulan, ən çox hörmət göstərilən hekayəçisidir.

Yeni üfüqlər açılmış, Amerikada macəralı zənginliklər qazanılmış (?), əzəli düşmən məğlub olmuş, İtaliyadan İntibahın alovları şimalın dumanını qucaqlamağa başlamış (?), tanrı, din neytrallaşdırılmışdı vədünya yeni, canlı dəyərlərlə yenidən doldurulmağa hazır idi (?).

Azad dünya vətəndaşlığına duyulan həsrətlə dolu bir neçə aristocrat (?)buna cəhd etdi:

Dikkensin ortaya qoyduğu şey yüz illərlə yaşı olan ingilis ənənəsinin təməlləri üzərində möhkəm və etibarlı bir şəkildə dayanır; başını əsla bir qarış yuxarı qaldırmamışdır(?),

Dikkens bizim üçün sadəcə fövqəladə bir əsər meydana gətirmişsə və bu dahilik şiddətli deyilsə, bunun səbəbi İngiltərə və onu tutub saxlamış irq deyil, içində yaşadığı günahsız çağdır (?).

Məlum olduğu kimi, Şekspir də bir ingilis çağının poetik ifadəsi üçün ən yüksək imkandır (?):

29.05.2019

Sveyq

Müəllif: Könül Nuriyeva

Sveyq düşünən üz ifadəsi ilə (?) susur. Sonra qərara gəlir ki, özü olan biriylə özüm olacağam (?):

11.06.2019

Luk Törner - Metamodernist manifest

Tərcümə: İlahə, Qismət

* Hərəkat bundan sonra dünyanı bir-birinə diametral əks olan ideyaların mövqeləri arasında yırğlanmaqla (nəhəng elektrik maşınının nəbz kimi döyü-nən qütbləri tək) hərəkətə keçirəcək.(?)

* Bütün şeylər maksimal entropik uyğunsuzluq vəziyyətinə doğru geri dönüşü olmayan şəkildə sürünür (?).

*Beləliklə, biz metamodernizmi ölçülə və tutula bilməyən üfüqlərin çoxsaylılıq axtarışında (?), ironiya və səmimiyyət, saflıq və məlumatlılıq, relyativizm və həqiqət, optimism və şübhə hüdudları arasında (?) və bu hüdudlardan kənardakı dəyişkən vəziyyət kimi təyin edə bilərik. Biz irəli hərəkət etməli və yırğalanma-lıyıq (?).