Elinceçay Tekkesi

Elinceçay Tekkesi

Bilim adamları Elinceçay Hanedanı tarihinin 13.yüzyıla kadar uzadığını düşünmekteler. Fakat bu bir taş kitabeler genellikle 14 - 15.yüzyıllara - Fezlullah Neimi'nin 1401 yılında Miranşah tarafından Elince Nehri civarında idamında sonraya aittir.

Söylentilere bakılırsa, Fezl feci şekilde idam edildikten sonra müritleri onu kalıntılarını toplayarak buraya gömmüş ve mezarının üzerinde Neimi türbesini yapmışlar. Hatta tekkedeki mutasavvıfların en saygını Fezl'in gömülmesi için bizzat Emir Teymur'un yanına giderek iznini aldığı bile söylenmekte.

Başka bir rivayetteyse Fezl idam edildikten sonra müritlerinin onun kalıntılarını Teymuri askerlerinden gizli toplayarak tekkeye götürüyorlar. Fakat Teymuri askerleri bundan haber alarak onların önünü kesiyor. "Bu kimdir: nereye götürüyorsunuz?" diye sorduklarında, müritler "Bu Şeyh Horasani'dir" derler. O dönemler Horasan bilim ve irfanın merkezi sayıldığı için müritler salıyorlar. Bu yüzdendir ki, tekkenin ikinci adı Şeyh Horasani adlanır.

Neimi'nin ölümü sonrası müritleri onu burada gömmekle, tekkeyi kutsal yere dönüştürdüler. Bazı bilim adamları Neimi'nin buraya gömülmediğini bile söylerler. Ama onarım sırasında yapılan araştırmalarda Neimi'ye ait mezar ve üç taç parçası bulunmuş. Onarın üzerinde Nesimi'nin Neimi için yazdığı Efendim gazelinin mısraları işlenmiş. Bu taşlarda gazeldeki "dinin güneşi", "narçiçekleri" gibi Hurufi simgeleri, bu bağlamda Fezl'in idam edildiği yerin şiirimsi tasviri yapılmış.    

Tekke Cavidanname'deki matematik hesaplamalara dayanarak yapılmış. Oradaki cami Fezl'in müritlerinden olan Lele Melik'in kızı Hanbike Hatun tarafından yaptırılmıştır, 15.yüzyıla aittir.   

Tekkede batini mutasavvıf simge ve rakamlarını anlatmak için Cavidanname'yi önümüze koyup, ona dayanarak fikir söylememiz gerekir. Çünkü bunlar yeterince kadar derin konulardır. Bulunan taşların üzerindeki bazı işereler, Hurufi mantığının rakamlarla ifadesi insanı hayrete düşürüyor. Cavidannameye ait bazı örnekleri içine kapsayan taşlarda kesin matematiksel ölçüler - 360 derecelik bucak, yıl, ay ve günlerin astroloji açıdan kesin tasvirleri, güneş ışınlarının hareket devriyesi vs. hakkında bilgi vardır. Adı geçen Hanbike Hatunun onuruna konulan taş kitabelerin sağ ve sol kısımlarında Güneş resimleri var ki, onların içinde de 24 üçgen yansıtılmıştır. Bu üçgenlerin içindeki çizgiler güneş ışınlarının simgesidir.

 

 

DİĞER MAKALELER