Page 8 - "Xəzər"
P. 8
ödəyənlər aclıq və ya buna bənzər hallarla həm də qəbuledilməzdir. Heç şübhə yoxdur
üz-üzə qalır. Asiyada məskən salmış bu ki, bəşəriyyət yetkin bir həddə gəlib
qəbil insanlar daşqınlar, Afrikadakılar isə çatmışdır və hər kəs super güclər arasında
quraqlıq və aclıq nəticəsində tələf olur. mühüm olan ittifaqı səbirsizliklə gözləyir.
Cənubi Afrikanın milyonlarla sakini “insan İnsan beyni, hal-hazırda dağıntı və məhvə
hüquqları” deyə car çəkilən bir dövrdə, səbəb olan bütün halların aradan qaldırıl-
ola bilsin, insan hesab edilmədiklərindən, ması yolunda çalışır. Alimlər ətraf mühitin
adıçəkilən hüquqlardan tam məhrum çirklənməsinin qarşısını almaqdan ötrü
edilmişdir. İordan çayının qərb sahilində səylərini əsirgəmədikləri kimi, biz yazıçı
və Qəzza zolağında öz doğma atalarının, və şairlər də bəşəriyyətin mənəvi baxımdan
babalarının və ulu babalarının torpaqla- pozulmasına mane olmalıyıq. Ölkələrin
rında yaşamalarına baxmayaraq, itkin böyük rəhbərlərindən və iqtisadçılarından
düşən insanlar da var. Onlar ibtidai insanın acınacaqlı fəsadlarla üz-üzə qalmamaq
sahib olduğu ən vacib hüquqa – başqaları üçün vəziyyətə müdaxilə etməyi tələb
tərəfindən tanınan və yalnız onların mül- etmək həm haqqımız, həm də vətəndaşlıq
kiyyəti olacaq torpağa yiyələnmək istə- borcumuzdur.
8 yirdilər. Lakin onların bu qəhrəman addımı Əvvəllər hər bir ölkə başçısı yalnız öz
və xoş niyyəti kişi, qadın, yaşlı, cavan və xalqı üçün çalışırdı. Digər xalqlara ya
2016 uşaq olmasına fərq qoyulmadan güllə- rəqib, ya düşmən, ya da sadəcə olaraq,
lənməsi, evlərinin dağıdılması, həbsxana istismar obyekti kimi yanaşılırdı. Heç bir
Nəcib Məhfuz. Mən iki fərqli sivilizasiyanın övladıyam və düşərgələrdə işgəncələrə məruz dəyər nəzərə alınmır, təkcə başqaları
qalması ilə nəticələndi. Yaxın çevrədəki üzərində üstünlük və şöhrət qazanmaq
150 milyonluq ərəb dünyası baş verənləri barədə düşünülürdü. Bu səbəbdən, mənəvi
qəzəb və kədərlə izləyir. Dünyada ədalət dəyərlərin hamısı ayaq altına atılmış,
və sülhün bərqərar olmasını istəyən mənəviyyatsızlıq bəraət qazanmış və
müdriklər məsələyə qarışmasa, bu, böl- saysız-hesabsız insanlar tələf edilmişdi.
gədə fəlakətə səbəb olacaq. Yalan, satqınlıq və amansızlıq müdriklik
Doğrudan da, “Üçüncü Dünya” ölkə- simvoluna çevrilmiş, əzəmətin bariz sübutu
sindən çıxmış bir nəfər bu qədər əsər kimi təqdim edilməyə başlamışdı. Hal-
yazmaq üçün mənəvi rahatlığı hardan hazırkı vaxtda bu cür yanaşma kökündən
əldə eləyib? İncəsənət, öz-özlüyündə hər dəyişməlidir. Sivil liderin böyüklüyü onun
kəsə qarşı xeyirxah və səxavətlidir. Xoş- hərtərəfli baxışları və bütün bəşəriyyət
bəxtlərin qəlbində dərin kök salmaqla ya- qarşısında cavabdehlik hissi ilə ölçülməlidir.
naşı, o, bədbəxtləri də heç zaman tərk İnkişaf etmiş dünya və “Üçüncü Dünya”
etmir. O, hər iki kateqoriyaya qəlbinin də- bir ailənin üzvləridir. Hər bir insan aldığı
rinliklərindən gələni ifadə etməkdə eyni təhsilin səviyyəsindən, düşüncə qabiliyyə-
cür şərait yaradır, eyni vasitələrdən istifadə tindən və mənsub olduğu sivilizasiyadan
imkanı verir. asılı olaraq, bəşər cəmiyyəti qarşısında
Sivilizasiya tarixinin bu həlledici anında məsuliyyət daşıyır. Düşünürəm ki, “Üçüncü
bəşər övladının fəryadlarının cavabsız Dünya”nın adından aşağıdakıları desəm,
qalması və onun bu əzablarla təkbaşına səlahiyyətlərimi aşmış olmaram: Çəkdiyi-
qalaraq məhv olması həm ağlasığmaz, miz əzablara seyrçi kimi qalmayın! Adınıza,
üz-üzə qalır. Asiyada məskən salmış bu ki, bəşəriyyət yetkin bir həddə gəlib
qəbil insanlar daşqınlar, Afrikadakılar isə çatmışdır və hər kəs super güclər arasında
quraqlıq və aclıq nəticəsində tələf olur. mühüm olan ittifaqı səbirsizliklə gözləyir.
Cənubi Afrikanın milyonlarla sakini “insan İnsan beyni, hal-hazırda dağıntı və məhvə
hüquqları” deyə car çəkilən bir dövrdə, səbəb olan bütün halların aradan qaldırıl-
ola bilsin, insan hesab edilmədiklərindən, ması yolunda çalışır. Alimlər ətraf mühitin
adıçəkilən hüquqlardan tam məhrum çirklənməsinin qarşısını almaqdan ötrü
edilmişdir. İordan çayının qərb sahilində səylərini əsirgəmədikləri kimi, biz yazıçı
və Qəzza zolağında öz doğma atalarının, və şairlər də bəşəriyyətin mənəvi baxımdan
babalarının və ulu babalarının torpaqla- pozulmasına mane olmalıyıq. Ölkələrin
rında yaşamalarına baxmayaraq, itkin böyük rəhbərlərindən və iqtisadçılarından
düşən insanlar da var. Onlar ibtidai insanın acınacaqlı fəsadlarla üz-üzə qalmamaq
sahib olduğu ən vacib hüquqa – başqaları üçün vəziyyətə müdaxilə etməyi tələb
tərəfindən tanınan və yalnız onların mül- etmək həm haqqımız, həm də vətəndaşlıq
kiyyəti olacaq torpağa yiyələnmək istə- borcumuzdur.
8 yirdilər. Lakin onların bu qəhrəman addımı Əvvəllər hər bir ölkə başçısı yalnız öz
və xoş niyyəti kişi, qadın, yaşlı, cavan və xalqı üçün çalışırdı. Digər xalqlara ya
2016 uşaq olmasına fərq qoyulmadan güllə- rəqib, ya düşmən, ya da sadəcə olaraq,
lənməsi, evlərinin dağıdılması, həbsxana istismar obyekti kimi yanaşılırdı. Heç bir
Nəcib Məhfuz. Mən iki fərqli sivilizasiyanın övladıyam və düşərgələrdə işgəncələrə məruz dəyər nəzərə alınmır, təkcə başqaları
qalması ilə nəticələndi. Yaxın çevrədəki üzərində üstünlük və şöhrət qazanmaq
150 milyonluq ərəb dünyası baş verənləri barədə düşünülürdü. Bu səbəbdən, mənəvi
qəzəb və kədərlə izləyir. Dünyada ədalət dəyərlərin hamısı ayaq altına atılmış,
və sülhün bərqərar olmasını istəyən mənəviyyatsızlıq bəraət qazanmış və
müdriklər məsələyə qarışmasa, bu, böl- saysız-hesabsız insanlar tələf edilmişdi.
gədə fəlakətə səbəb olacaq. Yalan, satqınlıq və amansızlıq müdriklik
Doğrudan da, “Üçüncü Dünya” ölkə- simvoluna çevrilmiş, əzəmətin bariz sübutu
sindən çıxmış bir nəfər bu qədər əsər kimi təqdim edilməyə başlamışdı. Hal-
yazmaq üçün mənəvi rahatlığı hardan hazırkı vaxtda bu cür yanaşma kökündən
əldə eləyib? İncəsənət, öz-özlüyündə hər dəyişməlidir. Sivil liderin böyüklüyü onun
kəsə qarşı xeyirxah və səxavətlidir. Xoş- hərtərəfli baxışları və bütün bəşəriyyət
bəxtlərin qəlbində dərin kök salmaqla ya- qarşısında cavabdehlik hissi ilə ölçülməlidir.
naşı, o, bədbəxtləri də heç zaman tərk İnkişaf etmiş dünya və “Üçüncü Dünya”
etmir. O, hər iki kateqoriyaya qəlbinin də- bir ailənin üzvləridir. Hər bir insan aldığı
rinliklərindən gələni ifadə etməkdə eyni təhsilin səviyyəsindən, düşüncə qabiliyyə-
cür şərait yaradır, eyni vasitələrdən istifadə tindən və mənsub olduğu sivilizasiyadan
imkanı verir. asılı olaraq, bəşər cəmiyyəti qarşısında
Sivilizasiya tarixinin bu həlledici anında məsuliyyət daşıyır. Düşünürəm ki, “Üçüncü
bəşər övladının fəryadlarının cavabsız Dünya”nın adından aşağıdakıları desəm,
qalması və onun bu əzablarla təkbaşına səlahiyyətlərimi aşmış olmaram: Çəkdiyi-
qalaraq məhv olması həm ağlasığmaz, miz əzablara seyrçi kimi qalmayın! Adınıza,