Page 2 - Afaq-Mesud-Qorxunc-elifba

Azərbaycan dili dərsliyi – 1

(Altun kitab nəşriyyatı – 2012, müəlliflər R.İsmayılov,

S.Abdullayeva, G.Orucova, D.Cəfərova)

İlk əvvəl dərsliyin adı barədə. Əsasən ayrı-ayrı hərflərin,

daha sonra sözlərin yazılışını və oxunuşunu öyrədən bu şəkilli
kitabın ənənəvi “Əlifba” adının dəyişdirilib “Azərbaycan dili”

ilə əvəzlənməsinin nə məqsəd daşıdığı aydın deyil. Öz təyinatı

üzrə xətlər, hərflər və illüstrasiyalar əsasında tərtiblənmiş belə

bir ibtidai sinif kitabını, elmi-akademik məna daşıyıcısı olan,
dilin qrammatik özəlliklərini, düzgün işlənmə qaydalarını,

üslub və imkanlarını öyrədən dil kitabı kimi təqdim etməyin

səbəbi nədir? Əgər dərslik müəllifi bu formatlı kitabı məhz dil

kitabı hesab edirsə (hərçənd istənilən halda bu, belə deyil), o
halda dərsliyin adını, uşaqlarda kitaba doğmalıq yaradacaq

“Ana dili” ilə əvəz etmək olmazdımı?

Dərslik, ilk baxışda, sanki əvvəlki dərsliklərdən fərqli

tərtibdə – quruluş və məzmun etibarı ilə yenilənərək 2005-ci

ilin “Qorxunc Əlifba”sıyla müqayisədə bir xeyli təkmil təsir
bağışlasa da, kitabla yaxından tanışlıq gözlənilən nəticənin

yenə də əldə olunmadığını, dərsliyin yenə əvvəlki qaydada

balaca azərbaycanlının həqiqi Ana dili kitabına çevrilə

bilmədiyinin acı mənzərəsini üzə çıxarır.

İlk əvvəl ondan başlayaq ki, kitabın ümumi maarifçilik
vəzifəsi həmişəki kimi yetərli deyil. Bir çox şeir və oxu

mətnləri məzmun və məna baxımından kasad, dil və üslub

baxımından qüsurludur. Tapşırıqlarda rast gəlinən orfoqrafik,

morfoloji xətalar, şərtlərin, “kurikulum tələbi üzrə”
mürəkkəbliyi, bəzi hallarda isə ümumiyyətlə, müəmmalılığı,

2