Kütləvi informasiya vasitələrində yer almış qüsurlu mətnlərdən nümunələr

ŞƏRHSİZ 

14.10.2019

Müslüm Yücel. Dünya ədəbiyyatı: nağıl, yuxu, yoxsa tərcümə?

Esse

Türkiyə türkcəsindən

uyğunlaşdıran: Rəvan Cavid

*  Onda traktorumuz yox idi, atlarımız var idi; daha doğrusu, atlar və beygirlər  fərqli idi (?).

* İkisi də kölə əxlaqından qaçar və bundan həzz alırlar (?).

* Çünki Höte özünü bütünlüyə tərbiyə edir (?) və yaradır.

* "Həyatımdan şeir” və "Həqiqət” kitablarında şeir yazmağı-sənət yaratmaq məqsədini öz fikirlərini, yazdıqlarını dünya ilə qarşılaşdırmaq və daxili rahatlığını tapmaq cəhdi kimi vurğulayır, təbii ki onda bundan daha artığı var idi (?). 

31.10.2019

Bürhan Sönməz. Dünya ədəbiyyatı ümiddir, yoxsa imkansızlıq?

Esse

Türkiyə türkcəsindən

uyğunlaşdıran: Rəvan Cavid

*   Üçüncü dünya ədəbiyyatlarının qaçılmaz olaraq milli xəyanət xüsusiyyətlərini  daşıdığını bildirən Cemsona qarşı etnosentrik və oryantalist olmayan bir fikrin mümkün ola biləcəyini deyirdilər (?). 

* Mərkəz-çevrə münasibətləri, iqtisadiyyatdakı qeyri-bərabər inkişaf qaydasında olduğu kimi mədəniyyətlərin də bərabər olmayan inkişafına təsir edir (?).

*Ya da mərkəz ətrafındakıları (ilk vaxtlarda) asanlıqla çəkə bilir (?). 

* Nə zaman ki, ədəbiyyatın modern ünsürləri perifer ölkələrdə də daimi bir hal alır (?), köhnə formalarla bir əlaqə quran (?) və özünə axmağa məcra tapan ədəbiyyat öz fərqliliyi ilə istiqamətini müəyyənləşdirir, beləcə ədəbiyyatlar qeyri-bərabər inkişafa meyllənir.

* Çağımızda isə roman daha çox diqqət çəkir və digər janrlar üzərində hakim oldu (?).

* Söhbət mədəniyyətlərin və mədəni formaların öz içində daim qeyri-bərabər inkişafından gedə bilər, amma inkişafla bərabər bərəbərlik  və plüralist olmağın ziyanı nə idi? (?)

* Dünya ədəbiyyatı anlayışında tədirginlik yaradan (?) mövzulardan biri də hər kəs üçün hesablanmış, hər kəsə rahat olacaq bəsit mövzuların meydana çıxması, mətnlərin kütləviləşməsidir (?).

* Bu ehtimal oxucunu passiv bir alıcı olaraq görən tək yönlü mövqeyə əsaslanır (?). 

* Oxucunun şüuru, intellekti müxtəlif yerləri  və onların daxilindəki dinamik insanları qəbul edəcək səviyyədə ikən (?), dünya ədəbiyyatı daha azına qane olmayacaqdır (?).

16.05.2019 

Mark Eliyahunun konsertinə 10 gün qaldı

* Eliyahu melodiyaları dərviş rəqsləri kimi insanı valeh edərək təəccübləndirir və dinləyicini əvvəllər heç eşitmədiyi müxtəlif kainatlara (?) apara bilir.

* Mark Eliyahu 20 il öncə olarkən (?) Habil Əliyevin kamança ilə ifasına qulaq asır.

* Mark Eliyahu musiqisi poetikliyi və zərifliyinə görə insanı dərhal valeh edir, bu musiqi insanları qorxutmadan özünü bütün orijinallığı ilə göstərir (?).

* Təəssüf ki, Azərbaycanda keçirilən əksər böyük tədbirlər Bakıda keçirilir və regionlarda yaşan (?) əhali bu cür mədəni çoxrənglilikdən kənar qalır (?).

* Heç şübhəsiz, ölkəmizin mədəniyyəti kimi bu sənətçi şərqlə-qərb musiqisinin ən mükəmməl incilərindən birini təmsil edir,

03.04.2019

Sevinc – Anton Çexovun hekayəsi

Tərcümə: İlqar Tağı

* Mitya Kuldarov coşğulu, saçları pırtlaşdırılmış halda (?) tələm-tələsik valideynlərinin yaşadığı mənzilə gəldi, sonra tez otaqbaotaq gəzdi (?). 

* Gimnazist qardaşlar otağa yataq geyimlərindəcə sıçrayıb (?), böyük qardaşlarına yaxınlaşdılar.

Ənənəyə müxalifəm – Lidia Devisin müsahibəsi

25.02.2019

İngilis dilindən tərcümə edən: Elcan Salmanqızı

*  *  *

Hekayədə yazarın həyatına aid nüansların yer alması müəllifin təhkiyəçi olduğu demək deyil. (?) Hekayədə yazarın həyatından nüanslar müəllifin təhkiyəçi olduğuna işarə deyil (?). 

*  *  *

Məsələn, həmin hekayəyə həmin sevdiyim kitabı əlavə etmişəm. Əsərdə bütün valideynlərin qarşılaşdığı ikibaşlı, ikiyollu suallarla qarşılaşdım (?).

*  *  *

Kimə və nəyə daha yaxşı davranıram (?) Niyə onlara daha yaxşı davranmaq gəlir içimdən? (?) Ömür bitməyibsə, heç kimin cavab tablosu tam tamamlanmayıb. (?)

*  *  *

Bu səhər yeməyinin necə olduğu kimi sadə sual deyil (?).

*  *  *

Bəzən isə düşünürəm ki, sadəcə beynimin içinə anam da var. Çünki o da, anası da belə idilər (?).

*  *  *

Bu hekayədə də valideynliyimi də canlandırmışam (?).

*  *  *

"Heç kimi incitmədən özmərkəzli olmağın bir yolu varmı (?)” sualına cavab axtaran oxucunu düşündüm.

Mən yalnız oxumağı sevirdim... – Edita Pyexanın müsahibəsi 

31.01.2019

Rusiya mətbuatından çevirdi (?)  Təranə Məhərrəmova

Məktəbdə 7 illiyi bitirəndən sonra (?) atalığım mənim işləməyimi tələb etdi. 

Şanslı adamam: vaxtın sınağından çıxmışam. Allahın verdiyi ömrü yaşayacağam. Bəxtimdən mənə verdiklərinə görə (?) çox razıyam. 

“Küləklə sovrulanlar” romanı haqqında maraqlı faktlar 

24.01.2019

Tərcümə: Aslanova Aysel

Əsəri yazmağa başlayanda ilk yazılma günü (?) Mitçel əvvəlcə son hissəni yazır…

 Hər gün müzakirə edilən kitab

17.01.2019

Tərcümə: Elcan Salmanqızı

 1. Dünyada hər gün müzakirə olunan hər şeyin müzakirə olunmayan tərəflərinin ictimailəşdirildiyi (?) kitabdan danışırıq.

 2. Bəlkə də, bu da ədəbiyyatının mənfəətidir (?).

 3. …hər nə qədər auditoriyanın bələd olduğu gündəm mövzulara (?) toxunulmuş olsa da, müəllifi bayağılıq, sıradanlıqda (?) ittiham edənlərə haqq qazandırmaq heç də adil yanaşma deyil.

Dahi” sözü adamı cəlb edir – David Çerkasski

10 yanvar 2019

Rusiya mətbuatından çevirdi (?) Təranə Məhərrəmova

David doğulanda, həkim, “dünyada heç də ən yaxşı mal deyil” (?) demişdi.

Bu sözlərin təsdiqi olaraq, balaca Davidlə cürbəcür nadincliklər baş verməyə başladı (?)

1959-cu ildə Çerkasski böyük multiplikasiya şəkli çəkdi (?)

“Kiyevfilm” studiyasında animasiya filmləri şöbəsi açmağa (?) hazırlıq getdiyini eşidəndə çox sevindi.

Rəssamlar “Soyuzmultfilm”də təcrübə həftəsi keçdilər (?) və əsl cizgi filmlərini ölkənin məşhur studiyasında yaranmasının sirlərini (?) öyrəndilər.

Tam koloritli olması üçün əlavə edim ki, mənim yəhudi olduğumu unudurlar(?)

Mən mismarı udanda, atamın keçirdiyi iclas zamanı otağa daxil olaraq ona (?) “Yoldaş Çerkasski, oğlunuz mismardan boğulur (?)” – deyiblər.

Bu, yanğın təhlükəsizliyindən qorunmaqla (?) bağlı videoçarx idi.

Orada mövzunun nə ilə bağlı olduğunu artıq xatırlamırdım, amma kitabın şəkil və illüstrasiyaları həmişəlik yaddaşımda (?) idi.

Mənim kitablarım heç kəsə ağıl öyrətmir… – Madelin Lenqlin müsahibəsi

İngilis dilindən tərcümə edən:  Elcan Salmanqızı

17.12. 2018

1. Emilinin heç vaxt anasının və onun yanında olmayan çoxlu qohumu var idi(?). Mən isə qohumlarımın az, ya çox olduğunu bilməyəcək qədər tanımırdım onları (?).

2. Sən də uşaqlıqda Meq kimi idin? Yoxsa uşaqlığının olmasını istədiyin formasını yaratmısan? (?)

3. Şəxsi kisənizi sahib olduğundan çoxunu təmin etməsi üçün zorlamayın (?).

“Şantaram” əsəri haqqında Sergey Skvortsovun məqaləsi  

Tərcümə: Xatirə Nurgül

Əsas qəhrəmanın ətrafında üç qrup şəxs mövcuddur: birincilər dünyanı vecinə almayan və müxtəlif səbəblərdən Bombeydə (Karlda, Letisiyada, Ullda, Modendə, Didyedə, Mauritsioda) məskən salmış, şərti desək, onları "Şantaram” romanının oxucuları üçün kulta çevrildiyini düşündüyüm avropalılardır (?).

Müəllifin iti nəzəri ilə qavrayaraq (?) şəhər kənarındakı dəbdəbəli ofis binalarının qonşuluğunda təsvir etdiyi yaşayış məskənləri və ya sadəcə olaraq gecəqondular oxucunun hafizəsinə birbaşa həkk olunur.

Roberts tikililər arasındakı ziddiyyətdən daha çox, komaların yoxsulluğu və daxilindəki səliqə-sahmanı, evlərin kasıb görkəmi ilə sakinlərin xarici gözəlliyinin (al-qırmızı, mavi və qızılı parçalara bürünən cazibədar qadınlar, badamı gözlü, ağ dişli kişilər, şən, mehriban uşaqlar) asayiş bəxş etməsini (?)xüsusi qeyd edir.

Elə bu zaman ortaya başqa epizod çıxır: səhifələrdən birində bütün paltarı – belinə bürüdüyü (?), üzərinə qızılgüllər həkk olunmuş parçadan ibarət olan solğun üzlü avropalı peyda olur.

 Per Lagerkvistin "Müqəddəs sümüklər" hekayəsi 

Tərcüməçinin adı qeyd olunmayıb

Döyüşlərdən sağ çıxan adamlar acgözlüklə bu ehtiraslara dalırdı (?).

Qəhrəmancasına həlak olmuş və xalqın qarşısında baş əydiyi döyüşçülər (?)düşmənlə görüşür, onunla barışır! (?)

Komissiya üzvləri döyüşlərdən salamat çıxmış ölüşgən ağacların (?)arxasında pusquda durub gecə yarısını gözləməyə başladılar.

Siz vətən yolunda qurban getmisiniz, biz sizin qarşınızda baş əyir, xatirənizi əziz tutur və daim anırıq, sizi ziyarət edənlərin ardı-arası kəsilmir, biz sizin məzarlarınızı müqəddəs bir şey kimi qoruyuruq, siz isə düşmənlə oturub-durur, onunla barışırsınız! (?)